Ιστο - τρόπος αναζητήσεων, καταθέσεων και δημιουργίας, με άξονες τον Εαυτό και την Ψυχοθεραπεία.
Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2011
Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011
28/11: Προβολή ντοκιμαντέρ “Take these Broken Wings” και συζήτηση στο Μικρό πολις στη Θεσ/κη
αναδημοσίευση από: criticalpsy
Το Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα στο Χώρο της Ψυχικής Υγείας διοργανώνει
με αφορμή την επίσκεψη του Αμερικανού ψυχολόγου Daniel Mackler στη
Θεσσαλονίκη, προβολή του ντοκιμαντέρ Take These Broken Wings, που γύρισε ο
ίδιος (με ελληνικούς υπότιτλους) τη Δευτέρα 28.11.11 στις 20.00 στο Μικρόπολις (Β. Ηρακλείου 18 & Βενιζέλου).
Το ντοκιμαντέρ TAKE THESE BROKEN WINGS (Πάρε αυτά τα τσακισμένα φτερά)
ταξιδεύει το θεατή στη διαδικασία της πλήρους αποθεραπείας από τη
σχιζοφρένεια χωρίς φάρμακα, προκαλώντας τη συνηθισμένη αντίληψη ότι η
σχιζοφρένεια είναι μια εφ’ όρου ζωής ανίατη διαταραχή και χημική ανισορροπία
που αντιμετωπίζεται μόνο με αντιψυχωτικά φάρμακα.
Το ντοκιμαντέρ εξιστορεί το χρονικό αποθεραπείας της δημοφιλούς συγγραφέως
Τζόαν Γκρήνμπεργκ, που η μυθιστορηματική αυτοβιογραφία της "I Never Promised
You a Rose Garden" ("Ποτέ Δεν Σου Υποσχέθηκα έναν Κήπο με Τριαντάφυλλα")
τάραξε τον κόσμο που ασχολείται με την ψυχική υγεία και τοποθέτησε τη
σχιζοφρένεια στο επίκεντρο του δημοσίου ενδιαφέροντος. Το φιλμ εξιστορεί
επίσης τη συναρπαστική ψυχοθεραπεία και ίαση της Κάθριν Πέννυ, που είχε
νοσηλευτεί για χρόνια με αυταπάτες, παραισθήσεις και ασυνήθιστη συμπεριφορά.
Οι ιστορίες τους αναμειγνύονται με συνεντεύξεις από διεθνώς γνωστούς
γίγαντες στο πεδίο της αποθεραπείας από τη σχιζοφρένεια, όπως ο Peter
Breggin, MD (συγγραφέας του Toxic Psychiatry), ο Robert Whitaker (συγγραφέας
του Mad in America) και ο Bertram Karon, PhD (συγγραφέας του Psychotherapy
of Schizophrenia: Treatment of Choice).
Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2011
Κρίση στην οικογένεια
Μια πληροφορία λέει ότι ο θεσμός της οικογένειας περνάει κρίση: «Σύμφωνα με έρευνες του 2010 ένας στους δύο γάμους θα οδηγηθεί σε διαζύγιο. Η αύξηση του αριθμού των διαζυγίων έχει εκδηλωθεί λόγω της απαξίωσης του θεσμού του γάμου. Κατά τη δεκαετία του ’80 το ποσοστό των διαζυγίων ήταν μόλις 1 στους 10 γάμους, ενώ στις μέρες μας έχει φτάσει να χωρίζει 1 στα 4 ζευγάρια…».
Στην δουλειά μας συχνά καλούμαστε να δώσουμε επαγγελματική βοήθεια σε ζευγάρια που βιώνουν την κατάρρευση της κοινής τους ζωής. Πολλοί άνθρωποι ξεκινούν σήμερα να δημιουργούν οικογένεια χωρίς να έχουν ξεκαθαρίσει γιατί παντρεύονται και χωρίς να έχουν βέβαια συμφωνήσει με το μελλοντικό τους σύντροφο το λόγο της κοινής τους πορείας. Μοιάζουν σαν τον άνθρωπο που βαδίζει ένα δρόμο και προχωράει χωρίς να ξέρει πού πάει. Όταν τελικά συναντήσει κάποιον, του ζητάει να συμπορευτούν γιατί δε θέλει να ΄ναι μόνος. Αυτό είναι και το μόνο που ξέρει καλά. Στο επόμενο σταυροδρόμι ή θα διαφωνήσουν, γιατί θα ανακαλύψουν ότι δεν ξεκίνησαν με το ίδιο προορισμό ή θα συνειδητοποιήσουν ότι και οι δύο δεν ξέρουν πού πάνε.
Για να γίνει κατανοητός ο σκοπός της οικογένειας, είναι απαραίτητο να τη δούμε σε συνάρτηση με τους σκοπούς του κοινωνικού συνόλου μας. Ο άνθρωπος σήμερα βλέπει τη ζωή σαν μια μάχη ή τουλάχιστον σα μια ανταγωνιστική κατάσταση. Για πολλούς ανθρώπους η ζωή έχει σαν στόχο κάποιες επιτυχίες κάποια επιτεύγματα. Έτσι σήμερα αυτοπροσδιοριζόμαστε ως άτομα συχνά περισσότερο από τις δραστηριότητες μας παρά από την ύπαρξη μας. Πρόκειται για συνηθισμένο φαινόμενο σε μια ναρκισσιστική κουλτούρα που ζούμε να αντικαθιστούμε την πραγματικότητα με την εικόνα μας. Δεν μπορούμε να έρθουμε πολύ κοντά συναισθηματικά με κάποιον γιατί στην ουσία δεν μπορούμε να αγαπήσουμε ούτε τον εαυτό μας. Αγαπούμε την εξιδανικευμένη εικόνα του εαυτού μας, που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Με εύθραυστη αυτοεκτίμηση είμαστε ιδιαίτερα ευάλωτοι σε κάθε είδους κριτική και εξιδανικευμένα κοινωνικά πρότυπα. Εύκολα πληγωνόμαστε, νιώθουμε ταπεινωμένοι και άδειοι, αντιδρούμε με έντονη οργή και αντεπίθεση. Συχνά θαυμάζουμε τους ανθρώπους που έχουν αναρριχηθεί σε σημαντικές θέσεις στον επαγγελματικό και εργασιακό κόσμο μέσα από τη χρήση κάποιων στρατηγικών επιβίωσης. Μια από απ’ αυτές τις στρατηγικές είναι κατάχρηση του συναισθήματος και η κοφτερή υπολογιστική νοημοσύνη. Αυτό μπορεί μάλιστα να φαίνεται ως μέγα προσόν σε έναν κόσμο όπου το συναίσθημα υποτιμάται και αποτελεί αδυναμία, όπου οι επικρατούσες αξίες είναι η δύναμή, τα χρήματα ή το κύρος και ο ανταγωνισμός για την υλική επιτυχία. Αλλά συχνά μπορεί όντως να κερδίζουμε κάποια επιτυχία πάντα μεταφρασμένη σε όρους χρηματικής δύναμης και κύρους, η ζωή μας όμως είναι συναισθηματικά άδεια δίχως οικειότητα στις σχέσεις μας και χωρίς να αντλούμε αληθινή ευχαρίστηση από στη δουλειά μας και προπάντων καταλήγοντας ανίκανοι να βιώσουμε χαρά. Αλλά χωρίς συναισθήματα, χωρίς στενές σχέσεις και χωρίς χαρά η ζωή είναι άδεια, τρομακτική και επώδυνη. Είναι ο πόνος μιας πείνας για «πραγματική ζωή» που είναι τόσος αβάσταχτός όσο ο πόνος της πείνας για τροφή.
Σε μια τέτοια κοινωνική ατμόσφαιρα η φράση « παραδίνομαι σε μια σχέση» ισοδυναμεί με ήττα αλλά στην πραγματικότητα είναι ήττα μόνο του ναρκισσιστικού Εγώ μας. Όμως χωρίς την παράδοση του ναρκισσιστικού Εγώ μας δεν μπορούμε να αφεθούμε στην αγάπη του άλλου και η χαρά είναι αδύναμη.
Όλοι μας υποφέρουμε από κάποιες ψευδαισθήσεις. Κάποιοι έχουν την αυταπάτη ότι ο πλούτος φέρνει ευτυχία ή ότι η δόξα εξασφαλίζει την αγάπη ή ότι η υπακοή και ενδοτικότητα προστατεύει από την πιθανή βία και απόρριψη κ.λ.π. Αναπτύσσουμε αυτές τις αυταπάτες πολύ νωρίς στη ζωή μας, μας τις μαθαίνουν και ως ενήλικές φοβόμαστε να τις εγκαταλείψουμε. Ίσως η μεγαλύτερη απ΄ όλες τις αυταπάτες είναι ότι ο συνειδητός νους ελέγχει την χαρά στη ζωή και ότι αν αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε μπορούμε να αλλάξουμε τη ζωή μας χωρίς να αγγίξουμε τον εαυτό και τα συναισθήματα μας. Προσωπικά, δεν το έχω δει να αποδίδει, η αυταπάτη ότι το μυαλό είναι παντοδύναμο μας ανακουφίζει προσωρινά . Για το λόγο αυτό δημιουργήσαμε ως κοινωνία την δυνατότητα να έχουμε στην διάθεση μας μια εκτεταμένη βιβλιογραφία και αρθογραφία που περιγράφει τις συζυγικές και γονεϊκές τεχνικές για μια πετυχημένη και ευτυχισμένη οικογένεια. Παρόλα αυτά πολύ λίγο μπορούν να μας βοηθήσουν να λύσουμε το πρόβλημα της δυστυχίας μέσα στο γάμο. Μάλιστα, τα δημοσιεύματα αυτά διαστρεβλώνουν τα προβλήματα και τελικά δημιουργούν μεγαλύτερη σύγχυση στον αναγνώστη. Η πληθώρα των «συζυγικών οδηγιών» από μόνη της είναι προειδοποίηση ότι οι δυσκολίες δεν ξεπερνιούνται με εύκολες επιφανειακές λύσεις και «συνταγές». Και πάλι η συζυγική ή η γονική συμπεριφορά ανάγεται στο δόσιμο μιας παράστασης δεξιοτεχνίας κατά την οποία η επιτυχία ή η αποτυχία της παράστασης θεωρείται έγκυρο κριτήριο της καλής ή κακής λειτουργίας της οικογένειας. Η επικέντρωση στην εκτέλεση των «οδηγιών» που με δεξιοτεχνία ή καλλιτεχνική ικανότητα εκτελούνται αποκτά μια δημόσια χροιά. Για το λόγο αυτό η συζυγική ή η γονική συμπεριφορά δεν μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση ή την πρακτική ειδικών τεχνικών γιατί είναι αποτέλεσμα του νοήματος ζωής και εμπειρία της προσωπικής ωρίμασης του ατόμου.
Το κρίσιμο λοιπόν θέμα, κατά την γνώμη μας, δεν είναι η μελλοντική μορφή της οικογένειας, αλλά το ερώτημα, τί αποτελεί λειτουργική συναλλαγή μέσα από την οποία να ικανοποιούνται οι βασικές ανάγκες των ατόμων που συμπορεύονται στη ζωή. Οι βασικές μας ανάγκες έχουν πια μετατεθεί στο ψυχοκοινωνικό επίπεδο και ενώ αναζητάμε την πληρότητα και την συναισθηματική σιγουριά, αναλωνόμαστε σε στείρους ανταγωνισμούς ακόμα και στις στενές προσωπικές μας σχέσεις.
Παρά τις επιστημονικές προσπάθειες και κατακτήσεις μας, ως άτομα με διαίσθηση και συναισθήματα, μπορούμε να απορρίψουμε τις καθαρά λογικές δομές, να αναζητήσουμε τις βιωματικές εμπειρίες προσπαθώντας να απαλλαγούμε από αντιφατικές και αποπροσανατολιστικές κοινωνικές θεωρίες, να βρούμε μέσα μας τον «πραγματικό εαυτό» μας και να ικανοποιήσουμε τις «πραγματικές ανάγκες» μας.
Η καρδιά έχει τους λόγους της που η λογική ποτέ δεν θα γνωρίσει. Ο ενσυνείδητός νους ο οποίος βλέπει μόνο την επιφάνεια των πραγμάτων.Pascal
πηγή: http://www.agriniolife.gr/
Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2011
Ίρβιν Γιάλομ: "Η ψυχοθεραπεία είναι πρόβα για την πραγματική ζωή"
-Ποιοί είναι οι συνηθέστεροι λόγοι που παρακινούν έναν άνθρωπο να ζητήσει την βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή;
Μπορεί να είναι πολλοί λόγοι. Για παράδειγμα η επιθυμία για αλλαγή, μεγάλη στεναχώρια, ανησυχία, απελπισία, φοβίες, προβλήματα στις σχέσεις του, αλλά και υπαρξιακά προβλήματα, όπως ο φόβος του θανάτου, η απουσία βαθύτερου νοήματος στη ζωή, αίσθημα εγκατάλειψης, και δυνατότητα να χτίσει κάποιος τη ζωή του ελεύθερα.
-Θα μπορούσατε να περιγράψετε τη σχέση που αναπτυσσεται ανάμεσα στον ψυχοθεραπευτή και τον ασθενή; Πρόκειται για μία σχέση εξάρτησης και εξουσίας;
Προτιμώ να πιστεύω ότι πρόκειται για μία γνήσια ανθρώπινη σχέση που δίνει στον ασθενή τη δυνατότητα να εξερευνήσει τον εαυτό του (της) να τον εξετάσει, να μάθει να συναναστρέφεται με τους αλλους πιό στενά και πιό ουσιαστικά, να μάθει να εμπιστεύεται και να μοιράζεται πράγματα που πριν ήταν αδιανόητο να μοιρασθεί.
-Πιστεύετε ότι η ψυχοθεραπεία έχει τη δυνατότητα να αναλύσει το αίσθημα της αγάπης ή του έρωτα;
Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά είδη αγάπης. Θεωρώ ότι η υψηλότερη μορφή είναι η αγάπη και η φροντίδα για την ύπαρξη και την ανάπτυξη του άλλου και σε αυτή την περίπτωση η ψυχοθερεπεία έχει πολύ καλά αποτελέσματα. Αλλες περιπτώσεις αγάπης όπως ο κεραυνοβόλος έρωτας στηρίζονται σε ψευδαισθήσεις και χρειάζονται συγκεκριμένη εξέταση. Για τις περιπτώσεις αυτού του είδους μιλώ στο βιβλίο μου «Ο Δήμιος του Ερωτα».
-Υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθεί ερωτικό συναίσθημα ανάμεσα στον ψυχοθεραπευτή και τον ασθενή του; Ποιά είναι η ενδεδειγμένη συμπεριφορά σε μία τέτοια κατάσταση;
Στην ψυχοθεραπεία που γίνεται με σωστό τρόπο αναπύσσεται ένα είδος αγάπης ανάμεσα στον ασθενή και τον θεραπευτή. Περιλαμβάνει την έννοια τους ενδιαφέροντος και της φροντίδας του ενός για τον άλλον και είναι ένα συναίσθημα που αναπτύσσεται αμφίδρομα. Ομως το συναίσθημα αυτό δεν περιλαμβάνει την σεξουαλική έλξη, η οποία όταν συμβεί να δημιουργηθεί σηματοδοτεί και το τέλος της θεραπείας διότι αποβαίνει καταστροφική.
-Πολλές ανακαλύψεις που άλλαξαν την ιστορία και την εξέλιξη της ανθρωπότητας έγιναν από ανθρώπους οι οποίοι σκεφτόταν με διαφορετικό τρόπο από την πλειοψηφία. Υπάρχει περίπτωση η ψυχοθεραπεία να μετατρέψει έναν έξυπνο και ανήσυχο άνθρωπο σε μετριότητα;
Δεν νομίζω ότι μπορεί να συμβεί κατι τέτοιο. Προσωπικά δεν το έχω διαπιστώσει σε καμμία περίπτωση. Ενας καλός ψυχοθεραπευτής βοηθά ένα πρόσωπο να εξερευνήσει τον εαυτό του και να αναπτύξει την προσωπική του δημιουργικότητα.
-Θεωρείτε ότι οι φίλοι του ατόμου μπορούν να αντικαταστήσουν το ρόλο του ψυχοθεραπευτή;
Η ψυχοθεραπεία είναι ένα είδος πρόβας για την πραγματική ζωή। Τελικός στόχος της σωστής θεραπείας είναι να βοηθήσει το άτομο να να δημιουργήσει εποικοδομητικές και ανθεκτικές στο χρόνο σχέσεις, πράγμα που αν συμβεί κάνει αυτομάτως την θεραπεία να μην είναι απαραίτητη. Από την προσωπική μου πείρα έχω διαπιστώσει πως είναι πολύ σπάνιο άνθρωποι με μεγάλο αριθμό στενών φίλων να έλθουν για ψυχοθεραπεία, εκτός και αν αντιμετωπίζουν μία απροσδόκητη κρίση.
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη (Ποιείν)
Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2011
Μητέρα στα 40
Μητρότητα - Μητέρα 40 καρατίων
Κάποτε, στα 40 με 45 οι γυναίκες γίνονταν συνήθως γιαγιάδες. Σήμερα γίνονται μητέρες και αρκετές μάλιστα για πρώτη φορά. Η μητρότητα όμως χρόνια δεν κοιτά, γιατί πάνω και πέρα απ’ όλα είναι συνυφασμένη με την αγάπη.
Της Ειρήνης Μυλωνά
Με τη συνεργασία του Βασίλη Παπαδημητρίου (μαιευτηρας-γυναικολογος).
Η μητρότητα είναι δωρο της φύσης και μάλιστα θείο δώρο. Άπαξ και γίνει κάποιος γονιός, είναι για πάντα γονιός. Ακόμα όμως κι αν δεν γίνει με την τυπική βιολογική διαδικασία, μπορεί να αποκτήσει αυτή την ιδιότητα, μέσα, π.χ., από το θεσμό της υιοθεσίας, η οποία είναι συνυφασμένη με τις πιο υψηλές έννοιες, της προσφοράς, της προστασίας, της αποδοχής, της στήριξης, της φροντίδας και πάνω απ’ όλα της αγάπης. Υπό αυτή την έννοια η μητρότητα, ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία, είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε γυναίκας. Άλλωστε, ο σύγχρονος τρόπος ζωής ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για αυτή την… παρατεταμένη αναβολή. Ο πολυδιάστατος ρόλος της γυναίκας στη σημερινή κοινωνία, οι αυξημένες επαγγελματικές απαιτήσεις και οι δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες στις μεγαλουπόλεις (μολυσμένη ατμόσφαιρα, περιορισμένοι χώροι, έλλειψη πρασίνου κ.ά.), που δυσκολεύουν την ανατροφή των παιδιών, έχουν συντελέσει αποφασιστικά στην καθυστερημένη άφιξη του πελαργού. Το θέμα που ανακύπτει, ωστόσο, είναι κατά πόσο ο οργανισμός μιας γυναίκας σε προχωρημένη ηλικία μπορεί να αντεπεξέλθει στη διαδικασία της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Είναι απαραίτητη ή όχι η βοήθεια της επιστήμης, τι κίνδυνοι ελλοχεύουν, ποιες προφυλάξεις πρέπει να πάρει μια γυναίκα άνω των σαράντα και τι να προσέξει ιδιαίτερα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης της; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε παρακάτω.
Με φυσική σύλληψη
Ας ξεκινήσουμε με τις εγκυμοσύνες όπου η σύλληψη γίνεται φυσιολογικά. Σε αυτή την περίπτωση είναι χρήσιμο να ξεκαθαρίσουμε το εξής: ο οργανισμός της γυναίκας είτε θα είναι σε θέση να συλλάβει, οπότε μπορεί να προχωρήσει στην εγκυμοσύνη από μόνος του χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, είτε όχι (λόγω προχωρημένης ηλικίας), οπότε η φυσική σύλληψη θα καταστεί πολύ δύσκολη, ίσως και αδύνατη. Έτσι, λοιπόν, όταν μια γυναίκα μένει έγκυος σε ηλικία άνω των 35 ή και άνω των 40 χρόνων, σημαίνει ότι διαθέτει έναν οργανισμό που μπορεί να φέρει εις πέρας την εγκυμοσύνη. Η συγκεκριμένη γυναίκα δεν διαφέρει σχεδόν σε τίποτα από μια νεότερη. Λόγω της προχωρημένης ηλικίας, όμως, ίσως αναπτυχθούν κάποιες ασθένειες άσχετες με την εγκυμοσύνη. Έτσι, είναι πιθανότερο να αναπτύξει σακχαρώδη διαβήτη, πέτρα στη χολή ή στο νεφρό. Αυτές οι καταστάσεις βεβαίως μπορεί να εμφανιστούν και σε μικρότερη ηλικία, αλλά οι πιθανότητες είναι σημαντικά μειωμένες. Πιθανό επίσης είναι να αντιμετωπίσει και διάφορες άλλες παθολογικές καταστάσεις παράλληλα με την εγκυμοσύνη (εκτός από αυτές που προαναφέρθηκαν), όπως κιρσούς, νευρολογικά και αιματολογικά σύνδρομα, έλκος και νόσο του μαστού.
Η πορεία και ο έλεγχος της εγκυμοσύνης
Η έγκυος που βρίσκεται σε κάπως προχωρημένη ηλικία είναι σκόπιμο να παρακολουθείται στενά από το γυναικολόγο της, ο οποίος θα τις κάνει τακτικές αιματολογικές εξετάσεις για να ελέγχει καλύτερα την κατάσταση της υγείας της, καθώς και την πορεία της εγκυμοσύνης της. Ο αρχικός έλεγχος περιλαμβάνει περισσότερα πράγματα από τον τακτικό έλεγχο που γίνεται σε μια νέα έγκυο. Επίσης, το ιστορικό που λαμβάνεται είναι λεπτομερέστατο. Στη μετέπειτα παρακολούθηση της εγκυμοσύνης, ο γυναικολόγος κάνει τακτικά υπερηχογραφήματα, καθώς και άλλα τεστ, ώστε να διαγνωστεί έγκαιρα αν υπάρει κάποιο σύνδρομο του παιδιού οφειλόμενο στην ηλικία της μητέρας, όπως είναι το σύνδρομο Down, η δισχιδής ράχη κ.ά. Η αμνιοπαρακέντηση είναι μια εξέταση η οποία γίνεται ως επί το πλείστον σε γυναίκες άνω των 35 χρόνων, κατά την οποία λαμβάνεται αμνιακό υγρό από τον πλακούντα και κατόπιν εξετάζεται κυτταρολογικά για την τυχόν ανεύρεση συνδρόμων όπως των προαναφερθέντων. Σημαντική εξέταση θεωρείται η λήψη τροφοβλάστης (CVS), που πραγματοποιείται στη 12η εβδομάδα της κύησης (και όχι στη 18η ή 20ή κατά την οποία γίνεται η αμνιοπαρακέντηση), γεγονός που καθιστά ευκολότερη τη διακοπή της κύησης σε περίπτωση που εντοπιστούν ανωμαλίες στο έμβρυο (χρωμοσωμικές, συγγενείς ή κληρονομικές, μεταβολικές). Εκτός από την πιθανότητα συγγενών ανωμαλιών στο έμβρυο, ο γυναικολόγος θα κάνει υπερηχογράφημα μία φορά το μήνα για να ελέγχει τη ζωηρότητα και τη σωματική ακεραιότητα του εμβρύου.
Ο τοκετός μετά τα 40
Κατά τη διάρκεια του τοκετού θα πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα, λόγω του ότι η έγκυος έχει λιγότερη αντοχή για να φέρει εις πέρας τη διαδικασία του τοκετού, καθώς και περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσει κάποια επιπλοκή, όπως αδράνεια της μήτρας (ιδιαίτερα αν είναι πρωτότοκος) κ.ά. Μετά τον τοκετό πρέπει να υπάρχει στενή παρακολούθηση της λοχείας, καθώς οι πιθανότητες δημιουργίας ψυχολογικών και σωματικών συνδρόμων είναι αυξημένες. Αν υπήρχαν κάποιες ασθένειες (νόσος του θυρεοειδούς, υπέρταση, διαβήτης) πριν την εγκυμοσύνη και κατά τη διάρκειά της βρίσκονταν υπό έλεγχο, θα πρέπει να επανελεγχτούν ώστε να έρθουν στην πρότερη ισορροπία. Η ώριμη μέλλουσα μητέρα θα πρέπει να προσέχει ιδιαίτερα τη διατροφή της, καθώς και τη σωματική και ψυχολογική της υγεία, ώστε να μπει στην εγκυμοσύνη με τις καλύτερες προϋποθέσεις.
Με τεχνητή σύλληψη
Η θεαματική άνοδος του αριθμού των γυναικών ηλικίας 40 ετών και άνω που καταφεύγουν στις μεθόδους τεχνητής γονιμοποίησης προκειμένου να αποκτήσουν παιδί καταγράφεται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για μια τάση που απορρέει από τις κοινωνικές συνθήκες οι οποίες επιβάλλουν τη δρομολόγηση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας πριν από τη δημιουργία οικογένειας. Εντούτοις, το φαινόμενο είναι ανησυχητικό και αυτό γιατί το γενικό ποσοστό επιτυχίας των θεραπειών παραμένει σχετικά χαμηλό για τις γυναίκες που διανύουν τη δεκαετία των 40. «Είναι επικίνδυνο να θεωρηθεί ότι επειδή πλέον η πρόσβαση στις θεραπείες γονιμότητας είναι ευκολότερη τα ζευγάρια μπορούν να καθυστερούν την προσπάθεια για τη δημιουργία οικογένειας», τονίζει ο Άλαν Πάκεϊ, γραμματέας της Βρετανικής Ένωσης για τη Γονιμότητα. Σύμφωνα με τους γιατρούς, η αποτυχία αυτή οφείλεται στο ότι δεν μπορεί να ξεπεραστεί το εμπόδιο του γυναικείου βιολογικού ρολογιού. Μετά την ηλικία των 43 ετών μεγάλο ποσοστό γυναικών επιστρέφει στο σπίτι άτεκνο, όπως επισημαίνουν.
Ίσως θα πρέπει οι γυναίκες να γνωρίζουν τι σημαίνει βιολογικό ρολόι και να ενημερωθούν λεπτομερώς για τις δυσκολίες που προκύπτουν από την επίτευξη εγκυμοσύνης στις ηλικίες άνω των 40 ετών.
Υγεία, μια απαραίτητη προϋπόθεση
Η σωστή διατροφή, η ελαχιστοποίηση του καπνίσματος και του αλκοόλ, καθώς και η μείωση της καφεΐνης είναι παράγοντες βοηθητικοί για τη γυναίκα που αποφασίζει να τεκνοποιήσει μετά τα σαράντα. Φρούτα, λαχανικά, βιταμίνη Α, Β, C, καθώς και μαγνήσιο θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται καθημερινά στη διατροφή μας. Επίσης, η καλή φυσική κατάσταση μέσω της άσκησης αποτελεί ένα επιπλέον ατού στην αργοπορημένη εγκυμοσύνη. Άλλος ένας παράγοντας που θα λειτουργήσει θετικά –σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες– είναι και η έλλειψη στρες. Η ισορροπημένη ψυχολογία θα λεοτουργήσει θετικά και πριν τη σύλληψη, αλλά και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τρόποι τεχνητής γονιμοποίησης
Σε όσους η φύση ή οι συνθήκες δεν υπήρξαν αρκετά γενναιόδωρες ώστε να τους δώσουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν παιδιά, η επιστήμη επιτελεί το δικό της έργο δίνοντάς τους πολλές ελπίδες τεκνοποίησης με τις μεθόδους της τεχνητής γονιμοποίησης. Αυτές που εφαρμόζονται στη χώρα μας και για τις οποίες υπάρχει θεσμοθετημένο νομικό πλαίσιο είναι οι ακόλουθες:
-Σπερματέγχυση και εξωσωματική γονιμοποίηση: Η πρώτη αφορά τη μεταφορά του σπέρματος στο γεννητικό σύστημα της μητέρας και έπειτα τη φυσιολογική κυοφορία. Η δεύτερη, τη γονιμοποίηση σε δοκιμαστικό σωλήνα και τη μετέπειτα φυσιολογική κυοφορία. Πατέρας του παιδιού που γεννιέται με τεχνητή γονιμοποίηση είναι εκείνος που δίνει το σπέρμα (βιολογικός πατέρας), εκτός από την περίπτωση του άγνωστου δότη, οπότε πατέρας του παιδιού είναι ο σύζυγος της γυναίκας που το γεννά.
-«Δανεική» μητέρα: Ή αλλιώς υποκατάσταση της μητρότητας. Αφορά τις γυναίκες που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά φυσιολογικά και δεν καλύπτονται ούτε από τις δυνατότητες της τεχνητής γονιμοποίησης. Δεν είναι σε θέση, με άλλα λόγια, να κυοφορήσουν και να γεννήσουν. Αυτές οι γυναίκες μπορούν να γίνουν μητέρες αν κάποια άλλη τις υποκαταστήσει, αν τους δανείσει δηλαδή τη μήτρα της και δεχτεί να κυοφορήσει και να γεννήσει αντ’ αυτών. Μητέρα βέβαια είναι εκείνη που δίνει το ωάριο (η βιολογική μητέρα) και γι’ αυτό απαιτούνται πολλές νομικές διατυπώσεις και κυρίως άδεια της δικαστικής αρχής. Απαιτείται όμως να συναινεί και ο σύζυγός της, αν η «δανεική» μητέρα είναι έγγαμη, και βέβαια και ο πατέρας του παιδιού (μιλάμε για τον βιολογικό πατέρα, εκείνον που θα δώσει το σπέρμα του για τη γονιμοποίηση). Αμφότεροι, τόσο εκείνοι που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί και δίνουν το γενετικό τους υλικό, όσο και η γυναίκα που αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας την κυοφορία και τη γέννα οφείλουν να κατοικούν στην Ελλάδα προς αποφυγή φαινομένων «αναπαραγωγικού τουρισμού».
Σχετικά με τις άγαμες μητέρες
-Οι άγαμες, όσες δεν έχουν σύζυγο ή μόνιμο σύντροφο, μπορούν να αποκτήσουν παιδί με τεχνητή γονιμοποίηση, αλλά με μια βασική προϋπόθεση: ο πατέρας του παιδιού, εκείνος που θα δώσει το σπέρμα του, πρέπει να συναινεί και η συναίνεσή του να έχει δηλωθεί ενώπιον συμβολαιογράφου. Η συναίνεση ισοδυναμεί με αναγνώριση της πατρότητας. Αν δεν υπάρχει έγγραφη συναίνεση, τότε η μητέρα μπορεί να επιτύχει δικαστικά την αναγνώρισή της κάνοντας χρήση των ρυθμίσεων του νόμου για αναγνώριση της πατρότητας. Ωστόσο, δεν προβλέπεται τι γίνεται αν μια άγαμη μητέρα επιθυμεί να αποκτήσει παιδί και δεν έχει εξασφαλισμένη τη συναίνεση κανενός προσφεύγοντας σε σπέρμα άγνωστου δότη.
-Η μεταθανάτια γονιμοποίηση επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο με άδεια του δικαστηρίου.
-Η ανωνυμία του δότη σπέρματος ή γονιμοποιημένων ωαρίων εξασφαλίζεται πλήρως και απαρεγκλίτως. Κανένας δεν μπορεί να πληροφορηθεί ποιος έδωσε το σπέρμα του και ποια είναι η ταυτότητά του παρά μόνο το ίδιο το παιδί και μόνον σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν το ιατρικό του ιστορικό και τις γενετικές του καταβολές.
Απαγορεύονται ρητά
-Η κλωνοποίηση για αναπαραγωγικούς σκοπούς.
-Η επιλογή του φύλου του παιδιού που θα γεννηθεί, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο για ιατρικούς λόγους, αν δηλαδή το φύλο συναρτάται με κληρονομικά νοσήματα που πρέπει να αποφευχθούν.
kids.in.gr
Κάποτε, στα 40 με 45 οι γυναίκες γίνονταν συνήθως γιαγιάδες. Σήμερα γίνονται μητέρες και αρκετές μάλιστα για πρώτη φορά. Η μητρότητα όμως χρόνια δεν κοιτά, γιατί πάνω και πέρα απ’ όλα είναι συνυφασμένη με την αγάπη.
Της Ειρήνης Μυλωνά
Με τη συνεργασία του Βασίλη Παπαδημητρίου (μαιευτηρας-γυναικολογος).
Η μητρότητα είναι δωρο της φύσης και μάλιστα θείο δώρο. Άπαξ και γίνει κάποιος γονιός, είναι για πάντα γονιός. Ακόμα όμως κι αν δεν γίνει με την τυπική βιολογική διαδικασία, μπορεί να αποκτήσει αυτή την ιδιότητα, μέσα, π.χ., από το θεσμό της υιοθεσίας, η οποία είναι συνυφασμένη με τις πιο υψηλές έννοιες, της προσφοράς, της προστασίας, της αποδοχής, της στήριξης, της φροντίδας και πάνω απ’ όλα της αγάπης. Υπό αυτή την έννοια η μητρότητα, ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία, είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε γυναίκας. Άλλωστε, ο σύγχρονος τρόπος ζωής ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για αυτή την… παρατεταμένη αναβολή. Ο πολυδιάστατος ρόλος της γυναίκας στη σημερινή κοινωνία, οι αυξημένες επαγγελματικές απαιτήσεις και οι δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες στις μεγαλουπόλεις (μολυσμένη ατμόσφαιρα, περιορισμένοι χώροι, έλλειψη πρασίνου κ.ά.), που δυσκολεύουν την ανατροφή των παιδιών, έχουν συντελέσει αποφασιστικά στην καθυστερημένη άφιξη του πελαργού. Το θέμα που ανακύπτει, ωστόσο, είναι κατά πόσο ο οργανισμός μιας γυναίκας σε προχωρημένη ηλικία μπορεί να αντεπεξέλθει στη διαδικασία της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Είναι απαραίτητη ή όχι η βοήθεια της επιστήμης, τι κίνδυνοι ελλοχεύουν, ποιες προφυλάξεις πρέπει να πάρει μια γυναίκα άνω των σαράντα και τι να προσέξει ιδιαίτερα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης της; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε παρακάτω.
Με φυσική σύλληψη
Ας ξεκινήσουμε με τις εγκυμοσύνες όπου η σύλληψη γίνεται φυσιολογικά. Σε αυτή την περίπτωση είναι χρήσιμο να ξεκαθαρίσουμε το εξής: ο οργανισμός της γυναίκας είτε θα είναι σε θέση να συλλάβει, οπότε μπορεί να προχωρήσει στην εγκυμοσύνη από μόνος του χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, είτε όχι (λόγω προχωρημένης ηλικίας), οπότε η φυσική σύλληψη θα καταστεί πολύ δύσκολη, ίσως και αδύνατη. Έτσι, λοιπόν, όταν μια γυναίκα μένει έγκυος σε ηλικία άνω των 35 ή και άνω των 40 χρόνων, σημαίνει ότι διαθέτει έναν οργανισμό που μπορεί να φέρει εις πέρας την εγκυμοσύνη. Η συγκεκριμένη γυναίκα δεν διαφέρει σχεδόν σε τίποτα από μια νεότερη. Λόγω της προχωρημένης ηλικίας, όμως, ίσως αναπτυχθούν κάποιες ασθένειες άσχετες με την εγκυμοσύνη. Έτσι, είναι πιθανότερο να αναπτύξει σακχαρώδη διαβήτη, πέτρα στη χολή ή στο νεφρό. Αυτές οι καταστάσεις βεβαίως μπορεί να εμφανιστούν και σε μικρότερη ηλικία, αλλά οι πιθανότητες είναι σημαντικά μειωμένες. Πιθανό επίσης είναι να αντιμετωπίσει και διάφορες άλλες παθολογικές καταστάσεις παράλληλα με την εγκυμοσύνη (εκτός από αυτές που προαναφέρθηκαν), όπως κιρσούς, νευρολογικά και αιματολογικά σύνδρομα, έλκος και νόσο του μαστού.
Η πορεία και ο έλεγχος της εγκυμοσύνης
Η έγκυος που βρίσκεται σε κάπως προχωρημένη ηλικία είναι σκόπιμο να παρακολουθείται στενά από το γυναικολόγο της, ο οποίος θα τις κάνει τακτικές αιματολογικές εξετάσεις για να ελέγχει καλύτερα την κατάσταση της υγείας της, καθώς και την πορεία της εγκυμοσύνης της. Ο αρχικός έλεγχος περιλαμβάνει περισσότερα πράγματα από τον τακτικό έλεγχο που γίνεται σε μια νέα έγκυο. Επίσης, το ιστορικό που λαμβάνεται είναι λεπτομερέστατο. Στη μετέπειτα παρακολούθηση της εγκυμοσύνης, ο γυναικολόγος κάνει τακτικά υπερηχογραφήματα, καθώς και άλλα τεστ, ώστε να διαγνωστεί έγκαιρα αν υπάρει κάποιο σύνδρομο του παιδιού οφειλόμενο στην ηλικία της μητέρας, όπως είναι το σύνδρομο Down, η δισχιδής ράχη κ.ά. Η αμνιοπαρακέντηση είναι μια εξέταση η οποία γίνεται ως επί το πλείστον σε γυναίκες άνω των 35 χρόνων, κατά την οποία λαμβάνεται αμνιακό υγρό από τον πλακούντα και κατόπιν εξετάζεται κυτταρολογικά για την τυχόν ανεύρεση συνδρόμων όπως των προαναφερθέντων. Σημαντική εξέταση θεωρείται η λήψη τροφοβλάστης (CVS), που πραγματοποιείται στη 12η εβδομάδα της κύησης (και όχι στη 18η ή 20ή κατά την οποία γίνεται η αμνιοπαρακέντηση), γεγονός που καθιστά ευκολότερη τη διακοπή της κύησης σε περίπτωση που εντοπιστούν ανωμαλίες στο έμβρυο (χρωμοσωμικές, συγγενείς ή κληρονομικές, μεταβολικές). Εκτός από την πιθανότητα συγγενών ανωμαλιών στο έμβρυο, ο γυναικολόγος θα κάνει υπερηχογράφημα μία φορά το μήνα για να ελέγχει τη ζωηρότητα και τη σωματική ακεραιότητα του εμβρύου.
Ο τοκετός μετά τα 40
Κατά τη διάρκεια του τοκετού θα πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα, λόγω του ότι η έγκυος έχει λιγότερη αντοχή για να φέρει εις πέρας τη διαδικασία του τοκετού, καθώς και περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσει κάποια επιπλοκή, όπως αδράνεια της μήτρας (ιδιαίτερα αν είναι πρωτότοκος) κ.ά. Μετά τον τοκετό πρέπει να υπάρχει στενή παρακολούθηση της λοχείας, καθώς οι πιθανότητες δημιουργίας ψυχολογικών και σωματικών συνδρόμων είναι αυξημένες. Αν υπήρχαν κάποιες ασθένειες (νόσος του θυρεοειδούς, υπέρταση, διαβήτης) πριν την εγκυμοσύνη και κατά τη διάρκειά της βρίσκονταν υπό έλεγχο, θα πρέπει να επανελεγχτούν ώστε να έρθουν στην πρότερη ισορροπία. Η ώριμη μέλλουσα μητέρα θα πρέπει να προσέχει ιδιαίτερα τη διατροφή της, καθώς και τη σωματική και ψυχολογική της υγεία, ώστε να μπει στην εγκυμοσύνη με τις καλύτερες προϋποθέσεις.
Με τεχνητή σύλληψη
Η θεαματική άνοδος του αριθμού των γυναικών ηλικίας 40 ετών και άνω που καταφεύγουν στις μεθόδους τεχνητής γονιμοποίησης προκειμένου να αποκτήσουν παιδί καταγράφεται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για μια τάση που απορρέει από τις κοινωνικές συνθήκες οι οποίες επιβάλλουν τη δρομολόγηση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας πριν από τη δημιουργία οικογένειας. Εντούτοις, το φαινόμενο είναι ανησυχητικό και αυτό γιατί το γενικό ποσοστό επιτυχίας των θεραπειών παραμένει σχετικά χαμηλό για τις γυναίκες που διανύουν τη δεκαετία των 40. «Είναι επικίνδυνο να θεωρηθεί ότι επειδή πλέον η πρόσβαση στις θεραπείες γονιμότητας είναι ευκολότερη τα ζευγάρια μπορούν να καθυστερούν την προσπάθεια για τη δημιουργία οικογένειας», τονίζει ο Άλαν Πάκεϊ, γραμματέας της Βρετανικής Ένωσης για τη Γονιμότητα. Σύμφωνα με τους γιατρούς, η αποτυχία αυτή οφείλεται στο ότι δεν μπορεί να ξεπεραστεί το εμπόδιο του γυναικείου βιολογικού ρολογιού. Μετά την ηλικία των 43 ετών μεγάλο ποσοστό γυναικών επιστρέφει στο σπίτι άτεκνο, όπως επισημαίνουν.
Ίσως θα πρέπει οι γυναίκες να γνωρίζουν τι σημαίνει βιολογικό ρολόι και να ενημερωθούν λεπτομερώς για τις δυσκολίες που προκύπτουν από την επίτευξη εγκυμοσύνης στις ηλικίες άνω των 40 ετών.
Υγεία, μια απαραίτητη προϋπόθεση
Η σωστή διατροφή, η ελαχιστοποίηση του καπνίσματος και του αλκοόλ, καθώς και η μείωση της καφεΐνης είναι παράγοντες βοηθητικοί για τη γυναίκα που αποφασίζει να τεκνοποιήσει μετά τα σαράντα. Φρούτα, λαχανικά, βιταμίνη Α, Β, C, καθώς και μαγνήσιο θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται καθημερινά στη διατροφή μας. Επίσης, η καλή φυσική κατάσταση μέσω της άσκησης αποτελεί ένα επιπλέον ατού στην αργοπορημένη εγκυμοσύνη. Άλλος ένας παράγοντας που θα λειτουργήσει θετικά –σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες– είναι και η έλλειψη στρες. Η ισορροπημένη ψυχολογία θα λεοτουργήσει θετικά και πριν τη σύλληψη, αλλά και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τρόποι τεχνητής γονιμοποίησης
Σε όσους η φύση ή οι συνθήκες δεν υπήρξαν αρκετά γενναιόδωρες ώστε να τους δώσουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν παιδιά, η επιστήμη επιτελεί το δικό της έργο δίνοντάς τους πολλές ελπίδες τεκνοποίησης με τις μεθόδους της τεχνητής γονιμοποίησης. Αυτές που εφαρμόζονται στη χώρα μας και για τις οποίες υπάρχει θεσμοθετημένο νομικό πλαίσιο είναι οι ακόλουθες:
-Σπερματέγχυση και εξωσωματική γονιμοποίηση: Η πρώτη αφορά τη μεταφορά του σπέρματος στο γεννητικό σύστημα της μητέρας και έπειτα τη φυσιολογική κυοφορία. Η δεύτερη, τη γονιμοποίηση σε δοκιμαστικό σωλήνα και τη μετέπειτα φυσιολογική κυοφορία. Πατέρας του παιδιού που γεννιέται με τεχνητή γονιμοποίηση είναι εκείνος που δίνει το σπέρμα (βιολογικός πατέρας), εκτός από την περίπτωση του άγνωστου δότη, οπότε πατέρας του παιδιού είναι ο σύζυγος της γυναίκας που το γεννά.
-«Δανεική» μητέρα: Ή αλλιώς υποκατάσταση της μητρότητας. Αφορά τις γυναίκες που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά φυσιολογικά και δεν καλύπτονται ούτε από τις δυνατότητες της τεχνητής γονιμοποίησης. Δεν είναι σε θέση, με άλλα λόγια, να κυοφορήσουν και να γεννήσουν. Αυτές οι γυναίκες μπορούν να γίνουν μητέρες αν κάποια άλλη τις υποκαταστήσει, αν τους δανείσει δηλαδή τη μήτρα της και δεχτεί να κυοφορήσει και να γεννήσει αντ’ αυτών. Μητέρα βέβαια είναι εκείνη που δίνει το ωάριο (η βιολογική μητέρα) και γι’ αυτό απαιτούνται πολλές νομικές διατυπώσεις και κυρίως άδεια της δικαστικής αρχής. Απαιτείται όμως να συναινεί και ο σύζυγός της, αν η «δανεική» μητέρα είναι έγγαμη, και βέβαια και ο πατέρας του παιδιού (μιλάμε για τον βιολογικό πατέρα, εκείνον που θα δώσει το σπέρμα του για τη γονιμοποίηση). Αμφότεροι, τόσο εκείνοι που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί και δίνουν το γενετικό τους υλικό, όσο και η γυναίκα που αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας την κυοφορία και τη γέννα οφείλουν να κατοικούν στην Ελλάδα προς αποφυγή φαινομένων «αναπαραγωγικού τουρισμού».
Σχετικά με τις άγαμες μητέρες
-Οι άγαμες, όσες δεν έχουν σύζυγο ή μόνιμο σύντροφο, μπορούν να αποκτήσουν παιδί με τεχνητή γονιμοποίηση, αλλά με μια βασική προϋπόθεση: ο πατέρας του παιδιού, εκείνος που θα δώσει το σπέρμα του, πρέπει να συναινεί και η συναίνεσή του να έχει δηλωθεί ενώπιον συμβολαιογράφου. Η συναίνεση ισοδυναμεί με αναγνώριση της πατρότητας. Αν δεν υπάρχει έγγραφη συναίνεση, τότε η μητέρα μπορεί να επιτύχει δικαστικά την αναγνώρισή της κάνοντας χρήση των ρυθμίσεων του νόμου για αναγνώριση της πατρότητας. Ωστόσο, δεν προβλέπεται τι γίνεται αν μια άγαμη μητέρα επιθυμεί να αποκτήσει παιδί και δεν έχει εξασφαλισμένη τη συναίνεση κανενός προσφεύγοντας σε σπέρμα άγνωστου δότη.
-Η μεταθανάτια γονιμοποίηση επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο με άδεια του δικαστηρίου.
-Η ανωνυμία του δότη σπέρματος ή γονιμοποιημένων ωαρίων εξασφαλίζεται πλήρως και απαρεγκλίτως. Κανένας δεν μπορεί να πληροφορηθεί ποιος έδωσε το σπέρμα του και ποια είναι η ταυτότητά του παρά μόνο το ίδιο το παιδί και μόνον σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν το ιατρικό του ιστορικό και τις γενετικές του καταβολές.
Απαγορεύονται ρητά
-Η κλωνοποίηση για αναπαραγωγικούς σκοπούς.
-Η επιλογή του φύλου του παιδιού που θα γεννηθεί, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο για ιατρικούς λόγους, αν δηλαδή το φύλο συναρτάται με κληρονομικά νοσήματα που πρέπει να αποφευχθούν.
kids.in.gr
Ετικέτες
γονιμότητα μητρότητα,
γυναίκα,
εγκυμοσύνη,
μητρότητα,
παρένθετη μητέρα,
τεχνητή γονιμοποίηση,
τοκετός
Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011
«τι πρέπει να κάνουμε;»
Οι αιτίες που μας έφεραν ως εδώ και κυρίως «τι πρέπει να κάνουμε;» είναι το αντικείμενο έρευνας της Κρυσταλίας Πατούλη - ερωτήματα στα οποία δίνουν τη δική τους απάντηση γνωστές προσωπικότητες της τέχνης, των επιστημών και των γραμμάτων. Σήμερα, δημοσιεύουμε τις απαντήσεις του ψυχοθεραπευτή πατήρ Φιλόθεου Φάρου.
Πιστεύω ότι η αιτία είναι η επικράτηση ενός «ήθους» το οποίο εκτός του ότι είναι παραπλανητικό και δυσλειτουργικό, δημιούργησε συγκεκριμένες πεποιθήσεις στους ανθρώπους για το ποιες είναι δήθεν οι πραγματικές τους ανάγκες και πώς δήθεν θα είναι η ζωή τους καλύτερη. Κυρίως, επικράτησε η εντύπωση ότι η πραγματική ανάγκη του ανθρώπου είναι να επιδιώκει το ατομικό του συμφέρον και όχι το κοινό. Αυτή η πεποίθηση, όμως, είναι παραπλανητική και αντίκειται προς την πραγματικότητα, αφού ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει πολύ καλύτερα όταν αποδεχθεί μια ισορροπία μεταξύ ατομικού και κοινού συμφέροντος. Άλλωστε ο κόσμος έχει μια ενότητα. Όταν κάποιος εξασφαλίσει τη μερίδα του λέοντος για τον εαυτό του ενώ κάποιοι άλλοι υστερούν, δεν θα μπορέσει να χαρεί τελικά αυτό που εξασφάλισε για τον ίδιο τον εαυτό του! Κι αυτό, γιατί, μπορεί να περνά καλά με την οικογένειά του, με τις σχέσεις του, αλλά αν οι υπόλοιποι στον περίγυρό του δεν είναι καλά, τελικά η δική του ευτυχία θα επηρεαστεί αναλόγως.
Αυτή η πεποίθηση λοιπόν που κυριάρχησε τα τελευταία 40-50 χρόνια (δεν ξέρω ακριβώς πόσα χρόνια και δεν θα αναφερθώ στο πώς επικράτησε επειδή αφορά μια ολόκληρη ιστορική πραγματικότητα η οποία μπορεί να μας εμπλέξει και στην πολιτική, πράγμα που δεν θα μας βοηθήσει καθόλου) παραπλάνησε τον σύγχρονο άνθρωπο ώστε να πιστεύει ότι είναι κερδισμένος όταν επιδιώκει το ατομικό συμφέρον, καταπατώντας πολύ συχνά -όχι μόνο αγνοώντας- το συμφέρον των άλλων.
Το δεύτερο που επικράτησε, που έχει να κάνει γενικότερα με τον δυτικό πολιτισμό, είναι ότι οι υλικές ανέσεις είναι αυτές που κυρίως χρειάζεται ο άνθρωπος για να ζήσει. Οπωσδήποτε έχουν και υλικές ανάγκες οι άνθρωποι, αλλά οι πραγματικές υλικές τους ανάγκες είναι περιορισμένες. Ο άνθρωπος για να ζήσει χρειάζεται κάτι πολύ πενιχρό. Πριν από λίγο καιρό για παράδειγμα, ήμουν στην κεντρική αγορά και με ρώτησαν από κάποιον ραδιοφωνικό σταθμό έκαναν ρεπορτάζ, τι ψώνισα και αν βρίσκω την αγορά καλή σε σχέση με πέρυσι αλλά και πώς με έχει επηρεάσει η κρίση. Τους είπα «Κοιτάξτε, εγώ έχω ψωνίσει μισό κιλό καρότα, μισό κιλό σέλερι, δυο-τρεις πατάτες, και δυο κολοκυθάκια με τα οποία θα κάνω μια χορτόσουπα που θα μου εξασφαλίσει τέσσερις μερίδες. Θα είναι πολύ υγιεινό φαγητό, πολύ εύγευστο, και θα μου έχει στοιχίσει μόνο τρία ευρώ!». Ο καθένας μπορεί, λοιπόν, να ζήσει θαυμάσια χωρίς π.χ. μία φεράρι, χωρίς να έχει βίλα στα βόρεια προάστια και χωρίς να φοράει επώνυμα ρούχα, αλλά δεν μπορεί να ζήσει χωρίς να καλυφθούν οι συναισθηματικές και οι πνευματικές του ανάγκες.
Το τρίτο που έχει επικρατήσει και δεν είναι λειτουργικό, είναι ότι η επιδίωξη του ανθρώπου θα πρέπει να είναι το υλικό κέρδος. Αυτό δεν το υποστηρίζουν μόνο οι καπιταλιστικές ιδεολογίες αλλά και οι σοσιαλιστικές. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος τι μπορεί να αποκομίσει από την εργασία του; Κέρδος λένε. Χρήματα. Δεν διαφέρουν λοιπόν οι αντιλήψεις ως προς αυτό. Όλοι μας προτείνουν σαν τρόπο κάλυψης των αναγκών το κέρδος! Κανείς δε μας λέει για κάποιες άλλες σημαντικές ανάγκες του ανθρώπου. Για παράδειγμα, ένας εκπαιδευτικός τι περιμένει να πάρει για την προσφορά του στην εκπαίδευση; Κέρδος! Δεν φαίνεται να περνάει από κανενός το μυαλό ότι υπάρχει κάτι άλλο, που μπορεί να αποκομίσει ο εργαζόμενος στην εκπαίδευση αλλά και ο εργαζόμενος γενικά. Και επιμένουν όλοι «τι μπορεί να αποκομίσει από την εργασία του; Κέρδος!». Ενώ στην πραγματικότητα υπάρχει μια ανάγκη πολύ σημαντικότερη από αυτό. που θα μου εξασφαλίσει τα τρία ευρώ με τα οποία μπορώ να φτιάξω μια χορτόσουπα καλύπτοντας τις πραγματικές μου ανάγκες και όχι τις πλασματικές. Γιατί αυτές οι υπερβολικές υλικές ανάγκες όταν ικανοποιηθούν είναι και καταστροφικές: π.χ. το πολυτελές φαγητό μπορεί να δώσει μια πολύ σύντομη προσωρινή απόλαυση για 10-15 λεπτά, μετά όμως θα έχει κόστος την άμεση δυσφορία και μακροχρόνια την καταστροφή της υγείας.
Αντιθέτως, μία άλλη πάρα πολύ σημαντική ανάγκη που έχει ο άνθρωπος είναι εκείνη της δημιουργίας που δεν αποτιμάται σε υλικό κέδρος. Και πιο συγκεκριμένα μπορεί να συμβεί π.χ. σε έναν εκπαιδευτικό, ο οποίος καλείται να γίνει πυγμαλίων και να συμβάλλει με δημιουργικότητα και έμπνευση για τους νεώτερους, στη διαμόρφωση προσωπικοτήτων οι οποίοι θα είναι υγιείς και θα έχουν ποιότητα ζωής. Και κάποια στιγμή ένας τέτοιος εκπαιδευτικός μπορεί να περπατά στο δρόμο και να τον σταματήσει ένας παλιός μαθητής του, να τον χαιρετήσει και να του πει «Κύριε τάδε, εσείς σαν καθηγητής μου πριν από 20 χρόνια μου είπατε δυο λόγια που σημάδεψαν τη ζωή μου και την ποιότητα της». Αυτού του είδους την ικανοποίηση έχει ανάγκη βασικά ο άνθρωπος πέραν του υλικού κέρδους.
Αυτά όλα τα έχει διαστρεβλώσει αυτό το επικρατούν ήθος και μας οδηγεί και σαν άτομα, αλλά και σαν κοινωνία σε έναν ολέθριο δρόμο, σε μια ζωή ταλαιπωρίας, βασάνων με χαμηλή ποιότητα και καθόλου πληρότητα.
Αυτό που απαιτείται λοιπόν, είναι η αλλαγή ήθους. Και πώς θα γίνει αυτό; Δεν θα γίνει, φυσικά, με έναν τρόπο ολοκληρωτικό, δηλαδή με εξαγγελίες κάποιων μέτρων από μια κυβέρνηση η οποία θα αναλάβει να αλλάξει τα δεδομένα. Εγώ που είμαι 80 χρονών ακούω παρόμοια πράγματα από παιδάκι, που άρχισα να καταλαβαίνω, για όλα αυτά που πρέπει να «αλλάξουν» και διαρκώς τελικά βλέπουμε την ίδια μιζέρια, και ανθρώπους να λένε συνεχώς ότι «η ζωή μας είναι φρικτή!».
Η προσέγγιση λοιπόν της λύσης με κάποιον μεγαλομανιακό τρόπο είναι παιδαριώδης. Η αντίληψη ότι η αλλαγή θα έρθει με κάποια διατάγματα είναι νηπιακή. Η αλλαγή αντίθετα, γίνεται στον κάθε άνθρωπο που διαλέγει να αλλάξει το σύστημα αξιών του, και αυτόματα και άμεσα βρίσκει και πληρότητα και ποιότητα στη ζωή του. Δεν χρειάζεται να περιμένει να ενεργοποιηθούν νομοθετικά διατάγματα και νόμοι ή συντάγματα. Άμεσα κατακτάται η αλλαγή. Και δεν την κατακτά μόνο ο ίδιος για τη ζωή του αλλά την ακτινοβολεί και στο περιβάλλον του. Αυτός, είναι ο καλύτερος τρόπος να συμβάλεις στη βελτίωση της ποιότητας ζωής της κοινωνίας! Όχι με τις μεγάλες ιδέες που ακούμε να λένε όλοι αυτοί που εμφανίζονται συνέχεια στην τηλεόραση και λένε λένε λένε, όλες αυτές τις εξυπνάδες, αλλά που τελικά είναι μεγαλομανιακά λόγια.
Συμβάλλει πραγματικά στη βελτίωση της κοινωνίας βελτιώνοντας τη δική σου ποιότητα! Ένας άνθρωπος ο οποίος σκέφτεται μόνο τον εαυτούλη του, που ποδοπατεί οτιδήποτε και οποιονδήποτε για να εξασφαλίσει τάχα το ατομικό του συμφέρον καταφέρνει το εντελώς αντίθετο. Αν αντ’ αυτού δούμε γύρω μας κάποιον που έχει διαφορετικό σύστημα αξιών, αυτόματα θα μας επηρεάσει και θα μας δείξει έναν άλλο δρόμο.
Έτσι γίνονται οι αλλαγές, και όχι με μεγαλόστομους λόγους που ακούμε διαρκώς στις τηλεοράσεις, τις εφημερίδες ή τα βιβλία.
Ρωτάει ένας προφήτης το Θεό, πόσοι δίκαιοι άνθρωποι πρέπει να υπάρχουν σε μια πόλη για να μην καταστραφεί; «10» απαντά εκείνος. Αυτοί οι δέκα συντελούν εκείνη τη μικρή μαγιά ανθρώπων που έχουν υιοθετήσει αυτή την ισορροπία μεταξύ ατομικού και κοινού συμφέροντος και μεταξύ πνευματικών και υλικών αξιών. Και δέκα τέτοιοι άνθρωποι είναι αρκετοί για να μην καταστραφεί μια κοινωνία.
Η κρίση χτυπάει την ψυχή μας
Ραγδαία αύξηση της κατάθλιψης και των αυτοκτονικών τάσεων λόγω της κρίσης
Ρεπορτάζ: Μάρθα Καϊτανίδη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2011
Την… ψυχή της Ελλάδας έχει χτυπήσει η οικονομική κρίση, με τα δεδομένα νέας μελέτης να δείχνουν ραγδαία αύξηση της κατάθλιψης και των αυτοκτονικών τάσεων μέσα σε διάστημα δύο ετών. Την ίδια ώρα, όμως, οι περικοπές δαπανών για την ψυχική υγεία φθάνουν το 50%.
Τα στοιχεία δύο πανελλαδικών μελετών που διεξήχθησαν την άνοιξη του 2009 και του 2011 από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) καταγράφουν τη θλιβερή πραγματικότητα που βιώνουν οι Ελληνες.
Πριν από δύο χρόνια 47,2% των Ελλήνων παραδέχονταν ότι ένιωθαν μελαγχολικοί ή «πεσμένοι» σε καθημερινή βάση για τουλάχιστον δύο εβδομάδες.
Φέτος, το αντίστοιχο ποσοστό ανέβηκε στο 54,4%, ενώ παράλληλα διαπιστώθηκε αύξηση στους πολίτες που εκδηλώνουν μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο - δηλαδή νιώθουν μεταξύ άλλων «κενό», χάνουν το ενδιαφέρον τους για δραστηριότητες που κάποτε τους γέμιζαν, ενώ η αναποφασιστικότητα και οι ενοχές τούς στοιχειώνουν.
Ακόμη πιο δυσοίωνα είναι τα συμπεράσματα της ίδιας μελέτης σε ό,τι αφορά την τάση αυτοκτονίας. Οπως φαίνεται, ολοένα και περισσότεροι Ελληνες σχεδιάζουν νοερά την αυτοκτονία τους, αντιμετωπίζοντας τον θάνατο ως διέξοδο από τα προβλήματα. Την άνοιξη του 2011 στην έρευνα συμμετείχαν 2.256 άνθρωποι (ο αντίστοιχος αριθμός το 2009 ήταν 2.192), εκ των οποίων οι 151 εκμυστηρεύθηκαν στους επιστήμονες ότι έκαναν σκέψεις αυτοκτονίας. Μάλιστα, οι 33 είχαν τον προηγούμενο μήνα από την έρευνα αποπειραθεί να κάνουν κακό στον εαυτό τους. Οι επιστήμονες, ωστόσο, έκαναν ένα βήμα παραπέρα με στόχο να εκτιμήσουν κατά πόσο η οικονομική κρίση συνδέεται με τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά νοικοκυριά.
Αυτό που διαπιστώθηκε κατά την ανάλυση των αποτελεσμάτων είναι ότι από αυτούς που αντιμετωπίζουν υψηλή οικονομική δυσχέρεια, το 20,9% βρέθηκε να καλύπτει τα διαγνωστικά κριτήρια του μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου.
Επιπλέον, από εκείνους που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, το 21,2% έκανε αναφορά σε σκέψεις αυτοκτονίας.
«Η οικονομική κρίση υπονομεύει ακόμη και τις πιο απλές βεβαιότητες της ζωής, όπως για παράδειγμα ότι οι γονείς θα μπορέσουν να πληρώσουν το φροντιστήριο του παιδιού τους ή το ενοίκιό τους», λέει στα «ΝΕΑ» η επίκουρη καθηγήτρια Ψυχιατρικής Μαρίνα Οικονόμου, η οποία μαζί με τον ομότιμο καθηγητή Ψυχιατρικής Μιχάλη Μαδιανό αποτελούν τους επιστημονικούς υπευθύνους της μελέτης.
Πάντως η ίδια διευκρινίζει ότι οι ψυχικές διαταραχές, όπως είναι το μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο, είναι πολυπαραγοντικές, όμως «φαίνεται να υπάρχει μια κρίσιμη επίδραση της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης στην ψυχική υγεία».
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)