Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2011

Μητέρα στα 40

Μητρότητα - Μητέρα 40 καρατίων

Κάποτε, στα 40 με 45 οι γυναίκες γίνονταν συνήθως γιαγιάδες. Σήμερα γίνονται μητέρες και αρκετές μάλιστα για πρώτη φορά. Η μητρότητα όμως χρόνια δεν κοιτά, γιατί πάνω και πέρα απ’ όλα είναι συνυφασμένη με την αγάπη.

Της Ειρήνης Μυλωνά
Με τη συνεργασία του Βασίλη Παπαδημητρίου (μαιευτηρας-γυναικολογος).


Η μητρότητα είναι δωρο της φύσης και μάλιστα θείο δώρο. Άπαξ και γίνει κάποιος γονιός, είναι για πάντα γονιός. Ακόμα όμως κι αν δεν γίνει με την τυπική βιολογική διαδικασία, μπορεί να αποκτήσει αυτή την ιδιότητα, μέσα, π.χ., από το θεσμό της υιοθεσίας, η οποία είναι συνυφασμένη με τις πιο υψηλές έννοιες, της προσφοράς, της προστασίας, της αποδοχής, της στήριξης, της φροντίδας και πάνω απ’ όλα της αγάπης. Υπό αυτή την έννοια η μητρότητα, ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία, είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε γυναίκας. Άλλωστε, ο σύγχρονος τρόπος ζωής ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για αυτή την… παρατεταμένη αναβολή. Ο πολυδιάστατος ρόλος της γυναίκας στη σημερινή κοινωνία, οι αυξημένες επαγγελματικές απαιτήσεις και οι δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες στις μεγαλουπόλεις (μολυσμένη ατμόσφαιρα, περιορισμένοι χώροι, έλλειψη πρασίνου κ.ά.), που δυσκολεύουν την ανατροφή των παιδιών, έχουν συντελέσει αποφασιστικά στην καθυστερημένη άφιξη του πελαργού. Το θέμα που ανακύπτει, ωστόσο, είναι κατά πόσο ο οργανισμός μιας γυναίκας σε προχωρημένη ηλικία μπορεί να αντεπεξέλθει στη διαδικασία της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Είναι απαραίτητη ή όχι η βοήθεια της επιστήμης, τι κίνδυνοι ελλοχεύουν, ποιες προφυλάξεις πρέπει να πάρει μια γυναίκα άνω των σαράντα και τι να προσέξει ιδιαίτερα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης της; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε παρακάτω.





Με φυσική σύλληψη



Ας ξεκινήσουμε με τις εγκυμοσύνες όπου η σύλληψη γίνεται φυσιολογικά. Σε αυτή την περίπτωση είναι χρήσιμο να ξεκαθαρίσουμε το εξής: ο οργανισμός της γυναίκας είτε θα είναι σε θέση να συλλάβει, οπότε μπορεί να προχωρήσει στην εγκυμοσύνη από μόνος του χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, είτε όχι (λόγω προχωρημένης ηλικίας), οπότε η φυσική σύλληψη θα καταστεί πολύ δύσκολη, ίσως και αδύνατη. Έτσι, λοιπόν, όταν μια γυναίκα μένει έγκυος σε ηλικία άνω των 35 ή και άνω των 40 χρόνων, σημαίνει ότι διαθέτει έναν οργανισμό που μπορεί να φέρει εις πέρας την εγκυμοσύνη. Η συγκεκριμένη γυναίκα δεν διαφέρει σχεδόν σε τίποτα από μια νεότερη. Λόγω της προχωρημένης ηλικίας, όμως, ίσως αναπτυχθούν κάποιες ασθένειες άσχετες με την εγκυμοσύνη. Έτσι, είναι πιθανότερο να αναπτύξει σακχαρώδη διαβήτη, πέτρα στη χολή ή στο νεφρό. Αυτές οι καταστάσεις βεβαίως μπορεί να εμφανιστούν και σε μικρότερη ηλικία, αλλά οι πιθανότητες είναι σημαντικά μειωμένες. Πιθανό επίσης είναι να αντιμετωπίσει και διάφορες άλλες παθολογικές καταστάσεις παράλληλα με την εγκυμοσύνη (εκτός από αυτές που προαναφέρθηκαν), όπως κιρσούς, νευρολογικά και αιματολογικά σύνδρομα, έλκος και νόσο του μαστού.





Η πορεία και ο έλεγχος της εγκυμοσύνης

Η έγκυος που βρίσκεται σε κάπως προχωρημένη ηλικία είναι σκόπιμο να παρακολουθείται στενά από το γυναικολόγο της, ο οποίος θα τις κάνει τακτικές αιματολογικές εξετάσεις για να ελέγχει καλύτερα την κατάσταση της υγείας της, καθώς και την πορεία της εγκυμοσύνης της. Ο αρχικός έλεγχος περιλαμβάνει περισσότερα πράγματα από τον τακτικό έλεγχο που γίνεται σε μια νέα έγκυο. Επίσης, το ιστορικό που λαμβάνεται είναι λεπτομερέστατο. Στη μετέπειτα παρακολούθηση της εγκυμοσύνης, ο γυναικολόγος κάνει τακτικά υπερηχογραφήματα, καθώς και άλλα τεστ, ώστε να διαγνωστεί έγκαιρα αν υπάρει κάποιο σύνδρομο του παιδιού οφειλόμενο στην ηλικία της μητέρας, όπως είναι το σύνδρομο Down, η δισχιδής ράχη κ.ά. Η αμνιοπαρακέντηση είναι μια εξέταση η οποία γίνεται ως επί το πλείστον σε γυναίκες άνω των 35 χρόνων, κατά την οποία λαμβάνεται αμνιακό υγρό από τον πλακούντα και κατόπιν εξετάζεται κυτταρολογικά για την τυχόν ανεύρεση συνδρόμων όπως των προαναφερθέντων. Σημαντική εξέταση θεωρείται η λήψη τροφοβλάστης (CVS), που πραγματοποιείται στη 12η εβδομάδα της κύησης (και όχι στη 18η ή 20ή κατά την οποία γίνεται η αμνιοπαρακέντηση), γεγονός που καθιστά ευκολότερη τη διακοπή της κύησης σε περίπτωση που εντοπιστούν ανωμαλίες στο έμβρυο (χρωμοσωμικές, συγγενείς ή κληρονομικές, μεταβολικές). Εκτός από την πιθανότητα συγγενών ανωμαλιών στο έμβρυο, ο γυναικολόγος θα κάνει υπερηχογράφημα μία φορά το μήνα για να ελέγχει τη ζωηρότητα και τη σωματική ακεραιότητα του εμβρύου.





Ο τοκετός μετά τα 40



Κατά τη διάρκεια του τοκετού θα πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα, λόγω του ότι η έγκυος έχει λιγότερη αντοχή για να φέρει εις πέρας τη διαδικασία του τοκετού, καθώς και περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσει κάποια επιπλοκή, όπως αδράνεια της μήτρας (ιδιαίτερα αν είναι πρωτότοκος) κ.ά. Μετά τον τοκετό πρέπει να υπάρχει στενή παρακολούθηση της λοχείας, καθώς οι πιθανότητες δημιουργίας ψυχολογικών και σωματικών συνδρόμων είναι αυξημένες. Αν υπήρχαν κάποιες ασθένειες (νόσος του θυρεοειδούς, υπέρταση, διαβήτης) πριν την εγκυμοσύνη και κατά τη διάρκειά της βρίσκονταν υπό έλεγχο, θα πρέπει να επανελεγχτούν ώστε να έρθουν στην πρότερη ισορροπία. Η ώριμη μέλλουσα μητέρα θα πρέπει να προσέχει ιδιαίτερα τη διατροφή της, καθώς και τη σωματική και ψυχολογική της υγεία, ώστε να μπει στην εγκυμοσύνη με τις καλύτερες προϋποθέσεις.





Με τεχνητή σύλληψη



Η θεαματική άνοδος του αριθμού των γυναικών ηλικίας 40 ετών και άνω που καταφεύγουν στις μεθόδους τεχνητής γονιμοποίησης προκειμένου να αποκτήσουν παιδί καταγράφεται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για μια τάση που απορρέει από τις κοινωνικές συνθήκες οι οποίες επιβάλλουν τη δρομολόγηση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας πριν από τη δημιουργία οικογένειας. Εντούτοις, το φαινόμενο είναι ανησυχητικό και αυτό γιατί το γενικό ποσοστό επιτυχίας των θεραπειών παραμένει σχετικά χαμηλό για τις γυναίκες που διανύουν τη δεκαετία των 40. «Είναι επικίνδυνο να θεωρηθεί ότι επειδή πλέον η πρόσβαση στις θεραπείες γονιμότητας είναι ευκολότερη τα ζευγάρια μπορούν να καθυστερούν την προσπάθεια για τη δημιουργία οικογένειας», τονίζει ο Άλαν Πάκεϊ, γραμματέας της Βρετανικής Ένωσης για τη Γονιμότητα. Σύμφωνα με τους γιατρούς, η αποτυχία αυτή οφείλεται στο ότι δεν μπορεί να ξεπεραστεί το εμπόδιο του γυναικείου βιολογικού ρολογιού. Μετά την ηλικία των 43 ετών μεγάλο ποσοστό γυναικών επιστρέφει στο σπίτι άτεκνο, όπως επισημαίνουν.



Ίσως θα πρέπει οι γυναίκες να γνωρίζουν τι σημαίνει βιολογικό ρολόι και να ενημερωθούν λεπτομερώς για τις δυσκολίες που προκύπτουν από την επίτευξη εγκυμοσύνης στις ηλικίες άνω των 40 ετών.



Υγεία, μια απαραίτητη προϋπόθεση



Η σωστή διατροφή, η ελαχιστοποίηση του καπνίσματος και του αλκοόλ, καθώς και η μείωση της καφεΐνης είναι παράγοντες βοηθητικοί για τη γυναίκα που αποφασίζει να τεκνοποιήσει μετά τα σαράντα. Φρούτα, λαχανικά, βιταμίνη Α, Β, C, καθώς και μαγνήσιο θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται καθημερινά στη διατροφή μας. Επίσης, η καλή φυσική κατάσταση μέσω της άσκησης αποτελεί ένα επιπλέον ατού στην αργοπορημένη εγκυμοσύνη. Άλλος ένας παράγοντας που θα λειτουργήσει θετικά –σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες– είναι και η έλλειψη στρες. Η ισορροπημένη ψυχολογία θα λεοτουργήσει θετικά και πριν τη σύλληψη, αλλά και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.



Τρόποι τεχνητής γονιμοποίησης


Σε όσους η φύση ή οι συνθήκες δεν υπήρξαν αρκετά γενναιόδωρες ώστε να τους δώσουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν παιδιά, η επιστήμη επιτελεί το δικό της έργο δίνοντάς τους πολλές ελπίδες τεκνοποίησης με τις μεθόδους της τεχνητής γονιμοποίησης. Αυτές που εφαρμόζονται στη χώρα μας και για τις οποίες υπάρχει θεσμοθετημένο νομικό πλαίσιο είναι οι ακόλουθες:



-Σπερματέγχυση και εξωσωματική γονιμοποίηση: Η πρώτη αφορά τη μεταφορά του σπέρματος στο γεννητικό σύστημα της μητέρας και έπειτα τη φυσιολογική κυοφορία. Η δεύτερη, τη γονιμοποίηση σε δοκιμαστικό σωλήνα και τη μετέπειτα φυσιολογική κυοφορία. Πατέρας του παιδιού που γεννιέται με τεχνητή γονιμοποίηση είναι εκείνος που δίνει το σπέρμα (βιολογικός πατέρας), εκτός από την περίπτωση του άγνωστου δότη, οπότε πατέρας του παιδιού είναι ο σύζυγος της γυναίκας που το γεννά.



-«Δανεική» μητέρα: Ή αλλιώς υποκατάσταση της μητρότητας. Αφορά τις γυναίκες που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά φυσιολογικά και δεν καλύπτονται ούτε από τις δυνατότητες της τεχνητής γονιμοποίησης. Δεν είναι σε θέση, με άλλα λόγια, να κυοφορήσουν και να γεννήσουν. Αυτές οι γυναίκες μπορούν να γίνουν μητέρες αν κάποια άλλη τις υποκαταστήσει, αν τους δανείσει δηλαδή τη μήτρα της και δεχτεί να κυοφορήσει και να γεννήσει αντ’ αυτών. Μητέρα βέβαια είναι εκείνη που δίνει το ωάριο (η βιολογική μητέρα) και γι’ αυτό απαιτούνται πολλές νομικές διατυπώσεις και κυρίως άδεια της δικαστικής αρχής. Απαιτείται όμως να συναινεί και ο σύζυγός της, αν η «δανεική» μητέρα είναι έγγαμη, και βέβαια και ο πατέρας του παιδιού (μιλάμε για τον βιολογικό πατέρα, εκείνον που θα δώσει το σπέρμα του για τη γονιμοποίηση). Αμφότεροι, τόσο εκείνοι που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί και δίνουν το γενετικό τους υλικό, όσο και η γυναίκα που αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας την κυοφορία και τη γέννα οφείλουν να κατοικούν στην Ελλάδα προς αποφυγή φαινομένων «αναπαραγωγικού τουρισμού».





Σχετικά με τις άγαμες μητέρες



-Οι άγαμες, όσες δεν έχουν σύζυγο ή μόνιμο σύντροφο, μπορούν να αποκτήσουν παιδί με τεχνητή γονιμοποίηση, αλλά με μια βασική προϋπόθεση: ο πατέρας του παιδιού, εκείνος που θα δώσει το σπέρμα του, πρέπει να συναινεί και η συναίνεσή του να έχει δηλωθεί ενώπιον συμβολαιογράφου. Η συναίνεση ισοδυναμεί με αναγνώριση της πατρότητας. Αν δεν υπάρχει έγγραφη συναίνεση, τότε η μητέρα μπορεί να επιτύχει δικαστικά την αναγνώρισή της κάνοντας χρήση των ρυθμίσεων του νόμου για αναγνώριση της πατρότητας. Ωστόσο, δεν προβλέπεται τι γίνεται αν μια άγαμη μητέρα επιθυμεί να αποκτήσει παιδί και δεν έχει εξασφαλισμένη τη συναίνεση κανενός προσφεύγοντας σε σπέρμα άγνωστου δότη.



-Η μεταθανάτια γονιμοποίηση επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο με άδεια του δικαστηρίου.



-Η ανωνυμία του δότη σπέρματος ή γονιμοποιημένων ωαρίων εξασφαλίζεται πλήρως και απαρεγκλίτως. Κανένας δεν μπορεί να πληροφορηθεί ποιος έδωσε το σπέρμα του και ποια είναι η ταυτότητά του παρά μόνο το ίδιο το παιδί και μόνον σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν το ιατρικό του ιστορικό και τις γενετικές του καταβολές.



Απαγορεύονται ρητά

-Η κλωνοποίηση για αναπαραγωγικούς σκοπούς.

-Η επιλογή του φύλου του παιδιού που θα γεννηθεί, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο για ιατρικούς λόγους, αν δηλαδή το φύλο συναρτάται με κληρονομικά νοσήματα που πρέπει να αποφευχθούν.


 kids.in.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου